Ukrayna, Rus işgalinin 1000’inci yıl dönümünü kutluyor ve tüm gözler gelecek yılki savaşa çevrilmiş durumda

Kiev:

Salı günü Ukrayna, Rusya’nın geniş çaplı işgalinin 1000’inci gününü kutladı; bitkin güçler birden fazla cephede savaşıyor, defalarca insansız hava aracı ve füze saldırılarıyla Kiev’i kuşatıyor ve yetkililer Donald Trump’ın Ocak ayında Beyaz Saray’ı ele geçirmesine hazırlanıyor.

ABD Başkanı Joe Biden, kuşatma altındaki ülkeye destek olarak ABD füzelerinin Rusya’nın derinliklerindeki hedeflere karşı kullanılmasına yeşil ışık yaktı; bu da Rusya’nın saldırı başlatma ve cepheye ikmal yapma seçeneklerini sınırlayabilir.

Ancak Trump’ın Ocak ayında Beyaz Saray’a dönmesiyle politikadaki dramatik değişim tersine dönebilir ve askeri uzmanlar bunun tek başına 33 aylık savaşın gidişatını değiştirmeye yetmeyeceği konusunda uyardı.

Binlerce Ukrayna vatandaşı öldü, altı milyondan fazla mülteci yurt dışında yaşıyor ve Kremlin lideri Vladimir Putin’in ülkenin karadan, denizden ve havadan işgal edilmesi emrini vermesinden bu yana nüfus dörtte bir oranında azaldı ve Avrupa’nın II. Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük çatışmasını başlattı.

Askeri kayıplar, yakından korunan sırlar olarak kalsa da, felaket niteliğindedir. İstihbarat raporlarına dayanan General Western tahminleri büyük farklılıklar gösteriyor ancak çoğu, her iki tarafta da yüz binlerce kişinin öldürüldüğünü veya yaralandığını söylüyor.

Trajedi Ukrayna’nın her köşesindeki aileleri etkiledi; büyük şehirlerde ve uzak köylerde yaygın olan askeri cenaze törenleri, uykusuz geceler boyunca siren seslerinden bitkin düşen ve hava saldırılarına maruz kalan insanlar.

Şimdi, nasıl yapılacağını açıklamadan, savaşı hızla sona erdirme sözü veren Trump’ın geri dönüşü, ABD askeri yardımının geleceği ve Putin’e karşı birleşik bir Batı cephesi hakkında soruları gündeme getiriyor ve savaşı sona erdirmeye yönelik müzakere olasılığını artırıyor.

Görüşmelerin tırmanmaya yol açma ihtimali

Ukrayna keşfedilmemiş bölgelere girerken, Moskova ve Kiev herhangi bir müzakere öncesinde savaş alanındaki konumlarını iyileştirmeye çalışırken, gerilimin tırmanacağı hissi açık.

İran’ın saldırı uçakları ve Kuzey Kore topçuları ve balistik füzeleri tarafından desteklenen Rusya, şu anda 11.000 Kuzey Kore askerini konuşlandırdı; Kiev, bunlardan bazılarının Rusya’nın Kursk bölgesinin bir bölümünü ele geçiren Ukrayna güçleriyle çatıştığını söylüyor.

Kiev’deki üst düzey bir yetkili, Pyongyang’ın 100.000 asker gönderme kapasitesine sahip olduğunu söyledi.

Bu arada Ukrayna’nın en iyi güçlerinden bazıları, ağustos ayında pazarlık kozu olarak ele geçirilen bu küçük Rus topraklarının kontrolünü ele geçirmeye çalışıyor.

Kiev, Rusya’nın buraya 50.000 asker yığdığını, Kremlin güçlerinin de 2022’den bu yana doğu Ukrayna’da en hızlı kazanımlarını elde ettiğini ve ülkenin kuzeydoğu ve güneydoğusundaki baskıyı da yoğunlaştırdığını söylüyor.

Kış yaklaşırken Moskova, Pazar günü Ukrayna’nın bocalayan enerji sistemine yönelik hava saldırısını yeniledi ve ağustos ayından bu yana en büyük hava saldırısını 120 füze ve 90 insansız hava aracıyla gerçekleştirdi.

Amerika’nın Rusya’daki askeri hedefleri Amerika’nın sağladığı silahlarla vurma yetkisinin yanı sıra, dış mali yardım ve silahlar da büyük önem taşıyor.

İki yıl üst üste ılımlı bir büyümeye rağmen, Ukrayna ekonomisi hâlâ işgal öncesindeki büyüklüğün yalnızca %78’i kadar; 2022’de GSYİH üçte bir oranında daraldı. Ukrayna’nın dev çelik ve tahıl endüstrileri ağır darbe aldı.

Rusya, Ukrayna’nın topraklarından ve NATO’nun hedeflerinden vazgeçmesini talep ediyor

Birleşmiş Milletler insan hakları izleme heyeti 11.743 Ukraynalı sivilin öldüğünü doğruladı, ancak Kiev’deki bazı yetkililer bu sayının çok daha yüksek olduğuna inanıyor.

Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky geçen hafta Ukrayna’nın savaşı diplomatik yollarla gelecek yıl sona erdirmek için her türlü çabayı göstermesi gerektiğini söyledi. Ancak Ukrayna’ya gerekli güvenlik garantilerini vermeden önce ateşkesle ilgili her türlü konuşmayı kategorik olarak durdurdu.

Kremlin, Putin’in haziran ayında Ukrayna’nın NATO’ya katılma hedefinden vazgeçmesi ve kısmen kendi kuvvetleri tarafından kontrol edilen dört Ukrayna bölgesinden çekilmesi gerektiğini, bunların hepsinin Kiev’e teslim olmak anlamına geleceğini söylemesinden bu yana savaş hedeflerinin değişmediğini söyledi.

Ölüleri onurlandıran küçük Ukrayna bayrakları, bir zamanlar Ukrayna’nın Moskova destekli cumhurbaşkanını 2014’te deviren Avrupa yanlısı kitlesel protestoların atan kalbi olan Kiev’in Bağımsızlık Meydanı’nın bir köşesini kaplıyor.

Rusya, protestolara Ukrayna’nın Karadeniz yarımadasının ve Kırım’ın kontrolünü ele geçirerek ve sözde Minsk formatındaki iki dizi görüşmenin Kiev ile çatışmaya son vermesinden önce doğuda 14.000 kişinin ölümüne yol açan paramiliter isyanı destekleyerek yanıt verdi.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Cuma günü yaklaşık iki yıldır ilk kez Putin’i aramasının ardından Zelensky, bu hareketin Rus liderin izolasyonunu azalttığını söyledi. Ayrıca Minsk tarzı müzakerelerin yeniden başlatılması fikrine de karşı çıktı.

Şöyle dedi: “Herkesi uyarmak istiyoruz: ‘Minsk 3’ olmayacak. İhtiyacımız olan şey gerçek barış.”

(Başlık dışında bu hikaye NDTV personeli tarafından düzenlenmemiştir ve ortak bir yayından yayınlanmıştır.)