KGB ajanından Rusya Devlet Başkanına Vladimir Putin’in hikayesi

Yıl 2000’di ve Bill Clinton, ABD başkanı olarak Moskova’ya yaptığı son ziyarette, yalnızca üç ay önce başkanlığa seçilen Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile görüştü. İlk izlenimi mi? Clinton, Putin’in “güçlü ve müreffeh bir Rusya yaratma” yeteneğine sahip olduğunu söyledi. Bu münferit bir açıklama değildi çünkü iki lider Kremlin Sarayı’nda akşam yemeği yemişti.

Dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair ile yaptığı telefon görüşmesinde Bill Clinton, yeni Rusya başkanının “muazzam bir potansiyele” sahip olduğunu söyleyerek, “Onunla çok şey yapabiliriz” dedi. Ardından ayrı bir çağrıda Putin’in “demokrasiyi eleştirebileceği” uyarısı geldi.

ABD, 24 yıl önceki o telefon görüşmelerinden bu yana dört başkan gördü ve yeniden sandık başına gitmeye hazırlanıyor. Ama bilin bakalım Rusya’yı hâlâ kim yönetiyor? O, Stalin’den bu yana en uzun süre görevde kalan Rus lideri Vladimir Putin’dir. Bir zamanlar KGB’de belirsiz bir figür olan Putin, göreceli belirsizlikten çıktı ve şu anda beşinci dönemine giriyor.

Cesur askeri eylemler ve gücü sıkı bir şekilde kontrol etmesi onun mirasının ayırt edici özellikleridir. 72 yaşındaki lider, özellikle Ukrayna’daki iddialı ve tartışmalı savaşı devam ederken muhalefeti parçalamak, muhalif sesleri susturmak ve jeopolitiği yeniden tanımlamakla suçlanıyor.

Vladimir Putin kimdir?

Vladimir Putin yirmi yılı aşkın bir süredir dünyanın en etkili, tartışmalı ve güçlü isimlerinden biri olmuştur. Joseph Stalin’den bu yana Rusya’nın en uzun süre hizmet veren lideridir.

Erken yaşam ve eğitim

Vladimir Vladimirovich Putin, 7 Ekim 1952’de Leningrad’da (şimdiki Saint Petersburg) doğdu ve II. Dünya Savaşı sonrası Sovyet Rusya’sında büyüdü. Ebeveynleri, Nazi işgali sırasında İçişleri Halk Komiserliği’nin imha taburuna nakledilmeden önce denizaltı filosunda görev yapan Sovyet Donanması askeri askeri Maria Ivanovna Putina ve Vladimir Spiridonovich Putin’di.

Büyükbabası Spiridon Putin, Vladimir Lenin (Sovyet devletini kuran Bolşevik lider) ve Joseph Stalin’in kişisel aşçısıydı.

Putin 193 No’lu Okula gitti ve daha sonra Almanca ağırlıklı olan 281 No’lu St. Petersburg Lisesi’ne transfer oldu. 12 yaşında judo ve samboyla ilgilenmeye başladı ve Marx, Engels ve Lenin’in eserlerini okudu. Leningrad Devlet Üniversitesi’nde hukuk okudu (1970-1975) ve burada uluslararası ticaret hukuku üzerine tezini tamamladı. 1997 yılında Saint Petersburg Maden Üniversitesi’nden ekonomi diploması aldı ancak daha sonra tezinin intihal olduğu ortaya çıktı.

KGB kariyeri

1975 yılında, Leningrad Devlet Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Vladimir Putin, 401 No’lu KGB Okulu’nda eğitim aldı ve Leningrad’da yabancı gözetime geçmeden önce karşı istihbarata başladı. 1985’ten 1990’a kadar Doğu Almanya’nın Dresden kentinde görev yaptı, burada tercüman olarak gizli görev yaptı ve Stasi ile işbirliği yaptı ve sonunda yarbay rütbesine ulaştı.

Berlin Duvarı’nın yıkılmasından sonra 1990 yılında Leningrad’a döndü, “aktif yedekler”e katıldı ve üniversitesinde KGB’ye eleman toplamak için çalıştı. Mihail Gorbaçov’a yapılan darbeyi onaylamaması nedeniyle 1991 yılında KGB’den istifa etti ve ek gelir elde etmek için kısa bir süre taksi şoförlüğü yaptı.

Siyasi kariyer

1990 yılında Vladimir Putin, Leningrad belediye başkanı Anatoly Sobchak’ın uluslararası ilişkiler danışmanı oldu. Bir yıl sonra Belediye Başkanının Dış İlişkiler Komitesi’nin başkanı oldu. Fiyatların eksik bildirildiği ve 93 milyon dolar değerinde maden ihracatına izin verildiği iddiasıyla soruşturmalarla karşı karşıya kaldı. 1994 yılında aynı zamanda Saint Petersburg Hükümeti’nin Birinci Başkan Yardımcısı oldu.

1996 yılında Vladimir Putin, Başkan Boris Yeltsin’in yönetimine katılarak Moskova’ya taşındı. Çeşitli görevlerde bulundu, sonunda Federal Güvenlik Servisi’nin müdürü oldu ve 1999’da başbakan vekili oldu. Yeltsin’in istifasının ardından Putin, 31 Aralık 1999’da başkan vekili oldu.

O zamanlar pek tanınmamasına rağmen popülaritesi Eylül 1999’daki apartman bombalamalarına ve İkinci Çeçen Savaşı’na verdiği yanıttan sonra arttı. Putin, Aralık 1999 seçimlerinde desteklediği yeni kurulan Birlik Partisi’ne katıldı.

Mart 2000’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini oyların %53’ünü alarak kazandı ve 2004’te yeniden seçildi. Anayasal görev süresi sınırlamaları nedeniyle Putin, 2008’den 2012’ye kadar Dimitri Medvedev başkanlığında başbakan olarak görev yaptı. 2012’de yeniden başkanlığa döndü ve yeniden seçilmesine karar verildi. 2018’de.

Vladimir Putin, Mart 2024’teki ilk tur seçimlerde %87,28 oy alarak Rusya Devlet Başkanı olarak beşinci dönemine ciddi bir rekabet olmaksızın ezici bir zaferle ulaştı. Göreve başladıktan sonra, Mihail Mişustin’i yeniden Başbakan olarak atadı ve kendisini biçimlendirme göreviyle görevlendirdi. yeni hükümet. Adil olmayan uygulama suçlamaları arasında ezici zaferi, altı yıllık bir dönem daha iktidar üzerindeki hakimiyetini güçlendirdiği düşünülüyordu.

Anlaşmazlıklar

Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi

2014’ün başlarında, Ukrayna’daki Euromaidan protestolarının ardından Vladimir Putin, büyük bir etnik Rus nüfusuna sahip bir bölge olan Kırım’ı ilhak etmek için askeri operasyonlara başladı. Çok geçmeden, ayırt edilemeyen Rus kuvvetleri Kırım’daki kilit mevkilerin kontrolünü ele geçirdi.

16 Mart 2014’te Kırım’da tartışmalı bir referandum düzenlendi ve yetkililer seçmenlerin %95’inden fazlasının Rusya’ya katılmayı seçtiğini iddia etti. Uluslararası toplum, askeri işgal altında gerçekleştirildiğini ileri sürerek bu referandumu geniş çapta yasa dışı olarak kınadı.

Vladimir Putin, Kırım’da Rusça konuşanları koruması gerektiğini iddia ederek ve bölgenin Rusya ile tarihi bağlarını vurgulayarak ilhakı haklı çıkardı. Buna karşılık Batılı ülkeler, Putin’i diplomatik ve ekonomik olarak izole etmek amacıyla Rusya’ya yaptırımlar uyguladı.

İlhak, Rusya yanlısı ayrılıkçıların Ukrayna güçleriyle çatıştığı doğu Ukrayna’da devam eden çatışmayı ateşledi. Bu saldırgan hamle, Rusya’nın dış politikasında büyük bir değişime işaret etti ve Doğu Avrupa ülkeleri savunmalarını güçlendirirken Rusya ile NATO arasındaki ilişkileri gerginleştirdi.

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş 2014’te başladı. Çatışmanın kökleri, Ukrayna’nın Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’i deviren Onur Devrimi’ne dayanıyor. Bu huzursuzluklar Rusya’nın nüfuzunu tehdit ederek Putin’i Kırım’da harekete geçmeye sevk etti. Rusya’nın desteğiyle doğu Ukrayna’nın Donbas bölgesindeki ayrılıkçı hareketler çatışmaların devam etmesine yol açtı.

Putin, Ukrayna’yı soykırım yapmakla suçlarken, etnik Rus vatandaşlarını koruduğunu ve Ukrayna’yı Nazizm’den “temizlediğini” iddia ederek Rus güçlerini harekete geçirdi ve savaşı meşrulaştırdı. Uluslararası kınamaları ve yaptırımları sürekli olarak reddetti.

Önemli olaylar arasında 2014’te Kırım’ın ilhakı, Donbas’ta ayrılıkçıların yükselişi ve Şubat 2022’deki topyekun işgal yer alıyor. Rus kuvvetleri Ukrayna şehirlerini bombaladı, altyapıyı yok etti, sivil kayıplara neden oldu ve milyonlarca insanı yerinden etti.

Son gelişmeler arasında Ukrayna’nın Rusya’nın Kursk bölgesine 30 kilometreye kadar ilerleyerek toplu tahliyelere yol açan sürpriz saldırısı yer alıyor. Putin bunu kınadı ve “büyük bir provokasyon” olarak nitelendirdi. Ukrayna kuvvetleri ise 1.200 kilometrekareden fazla Rus topraklarını kontrol ettiğini iddia ediyor.

Mayıs 2024’te Rus kuvvetleri Kharkiv’in kuzeyindeki sınırı geçerek çok sayıda sivilin yerinden edilmesine neden oldu. ABD Kongresi, askeri yardıma dört ay ara verilmesinin ardından Ukrayna’ya destek amaçlı 61 milyar dolarlık yardım paketini onayladı. Ukrayna’nın savunması sağlam olsa da çatışma hâlâ sürüyor.

Donbass’taki savaş

Ukrayna’nın 2014 Onur Devrimi’nden sonra Putin hükümeti Donetsk ve Luhansk’taki Rusya yanlısı protestoları destekledi ve bu protestoların bağımsız devletler ilan etmelerine ve Ukrayna güçleriyle çatışmaya yol açmasına yol açtı. Eylül 2022’de Putin, tanınmayan referandumların ardından Donetsk, Luhansk, Kherson ve Zaporizhia’nın ilhak edildiğini duyurdu. Uluslararası toplum bu hareketi kınadı ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Rusya’yı eylemlerinden vazgeçip güçlerini geri çekmeye çağırdı.

Önemli olaylar arasında 2014 protestoları, ilhak duyurusu ve Ukrayna’nın Ekim 2022’de bölgenin kontrolünü yeniden ele geçiren karşı saldırıları yer alıyor. Putin’in müdahalesi milyonlarca Ukraynalıyı yerinden etti ve büyük bir yıkıma yol açarak çatışmayı çözümsüz bıraktı.

Suriye’ye müdahale

30 Eylül 2015’te Putin, Suriye hükümetinin resmi talebi üzerine Rusya’nın Suriye İç Savaşı’na askeri müdahalesine izin verdi. Rus ordusu, aralarında IŞİD ve El Nusra Cephesi’nin de bulunduğu, Suriye rejimine karşı çıkan çeşitli gruplarla savaşmak için hava saldırıları düzenledi, seyir füzesi saldırıları düzenledi ve özel kuvvetler konuşlandırdı. Putin, Suriye’deki ilk askeri misyonun Mart 2016’da tamamlandığını iddia ettikten sonra birliklerin kısmen geri çekilmesini emretti ancak Rusya’nın Suriye hükümetine destek operasyonları devam etti.

2016 ABD seçimlerine Rusya müdahalesi

Ocak 2017’de bir ABD istihbarat değerlendirmesi, Vladimir Putin’in 2016 ABD başkanlık seçimlerini etkilemek için kişisel olarak bir kampanya yürüttüğü ve başlangıçta Hillary Clinton’ı hedef aldığı sonucuna vardı. Daha sonra kampanyada Donald Trump’ın tercih edildiği görüldü. Hem Trump hem de Putin herhangi bir müdahaleyi reddetti, ancak Rusya cumhurbaşkanı bu tür eylemlerin “ulusal düşünen” bilgisayar korsanları tarafından gerçekleştirilebileceğini öne sürdü. Temmuz 2018’de, CIA’in Putin’e yakın bir Rus kaynağa, onun seçim müdahalesine karıştığı konusunda bilgi sağladığına dair raporlar ortaya çıktı. 2020 ABD başkanlık seçimlerinde de benzer girişimlerin yapıldığı bildirildi.

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden Putin’e tutuklama emri

2023 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi, Vladimir Putin hakkında, onu işgal sırasında Ukraynalı çocukları yasadışı bir şekilde Rusya’ya sürmekle suçlayan bir tutuklama emri çıkardı. Bu, BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olan bir devlet başkanına karşı ICC’nin verdiği ilk tedbirdi. Uluslararası Ceza Mahkemesi ayrıca Rusya’nın Çocuk Hakları Komiseri Maria Lvova Belova’yı da benzer suçlarla suçladı ve her ikisinin de insani yardım kisvesi altında binlerce refakatsiz çocuğun yasadışı transferine karıştığını iddia etti.

Wagner Grubu isyanı

Haziran 2023’te Yevgeny Prigozhin liderliğindeki Wagner Grubu, Rus hükümetine isyan etti. Prigozhin, Savunma Bakanı Sergei Shoigu’yu askeri başarısızlıklarla suçladı ve Ukrayna’nın işgalinin oligarkların çıkarlarına hizmet ettiğini iddia etti. Putin isyanı kınadı ve ihanet olarak nitelendirdi. Wagner’in güçleri kısa süreliğine Rostov-on-Don’un kontrolünü ele geçirdi ve Moskova’ya doğru ilerledi, ancak Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukashenko ile görüştükten sonra geri çekildi. 23 Ağustos 2023’te Prigozhin’in bir uçak kazasında ölmesi, olası bir patlama raporları nedeniyle devletin müdahalesi konusunda şüpheleri artırdı.

Kişisel yaşam

Vladimir Putin, 28 Temmuz 1983’te Lyudmila Shkrebneva ile evlendi. Maria ve Yekaterina adında iki kızları var. Çift 2014 yılında boşandı.