İkbal Kütüphanesi’nde 2017 yılında 1,5 lakh kitap vardı, muson yağmurları nedeniyle 80 lakh kitap hasar gördü.
Bhopal:
Bir zamanlar bu gizli bir hazineydi. Artık saray harabe halindedir. Bhopal’deki İkbal Miras Kütüphanesi’ndeki 70.000’den fazla kitap bakımsızlık ve nakit sıkıntısı nedeniyle çürüyor. Bu kitaplarda ünlü kişilerin Hintçe, İngilizce, Urduca, Malayalamca ve Farsça dillerindeki nadir eserleri de yer alıyor. Kapsamlı koleksiyon aynı zamanda mühendislik ve tıp bilimi üzerine kitaplar da dahil olmak üzere öncü bilimsel çalışmaları da içermektedir. 2017 yılındaki muson yağmurlarında kütüphanede yaklaşık 80.000 kitap yok olmuş ve harap olan binadaki çatlaklardan yağmur suyu akmıştı.
Şimdi kitaplar ekranlara karşı kaybedilen bir savaş verirken, bazı edebiyat kurumları çürüyen sayfalardan kurtarabildiklerini kurtarmak için zamana karşı yarışırken, İkbal Kütüphanesi bir mucize umut ediyor.
Özgürlük savaşçısı ve konuşmacı Asif Shah tarafından 1939 yılında kurulan kütüphane, adını özgürlük hareketi sırasında eserlerinde vatansever dizeler bulunan efsanevi şair Saree Jahan Se Acha Hindustan Hamara’dan alan İkbal’den alıyor. İkbal, bölünmeden sonra Pakistan’da kaldı ve Pakistan’ın milli şairi oldu. Kütüphane, Bhopal’in Lakhirapura mahallesindeki küçük bir odada başladı. 2001 yılında şimdiki adresi olan Bhopal’deki İkbal Maidan’a dönüştürüldü. Moti Mahal, Chowkat Mahal ve Sheesh Mahal gibi ünlü anıtların yanında yer alan bu bina, şehrin kadim geçmişinin bir parçasıdır. İlginç bir şekilde, Bhopal’in son Nevvab’ı Hamidullah Han’ın bir zamanlar İkbal’i ağırladığı yer Şeyh Mahal’de bulunuyor.
NDTV, miras kütüphanesini ziyaret ettiğinde yerde yığınlarca kitap buldu. Rafların çoğu çürümeye dayanamadı ve ayakta kalanlar tüm ciltleri taşıyamıyor.
Yetkililer, kütüphanenin, Urdu Akademisi’nden yılda 30.000 Rupi ve Madhya Pradesh Eğitim Departmanından 68.000 Rupi olmak üzere yetersiz bağışlarla ayakta kaldığını söylüyor. Üyeler ayda 50 Rupi gibi çok az bir miktar ödüyorlar ve kitap severler artık nadir bir tür olduğundan, bu pek bir fark yaratmıyor. Efsanevi oyun yazarı Safdar Hashmi, kitapların sadece okunmak için değil, yaşanmak için de olduğunu söyledi. Bhopal yaşamının bu kesiti ve tarihi artık yaşam desteğine bağlı.
Kütüphaneci Hasan Siddiqi, bütçe kısıtlamalarının korumayı zorlaştırdığını söyledi. “Aşırı kasa sıkıntısı var. Hasar gören kitapları yavaş yavaş onarıyoruz ama bütçe kısıtlamaları bunu zorlaştırıyor. Burada binlerce kıymetli kitap var ama bunların muhafazası kaynak yetersizliğinden gecikiyor.”
Rechta Vakfı da dahil olmak üzere birçok önde gelen kurum, kütüphanenin mirasını koruma çabalarına katıldı. Kitapları dijitalleştirmek için bir Rekhta personeli burada görevlendirildi. Rekhta çalışanı Rameez Raja, “Yağmurlar pek çok kitabı yok etti ve ben bunları 2018’den beri tarayıp dijitalleştiriyorum. Kitap raflarına ihtiyacımız var ve binanın acilen onarıma ihtiyacı var” dedi.
Düzenli okuyucular kütüphanenin büyüsünü altın çağında hatırlıyorlar. “Geriye kalan kitaplar, onları korumak için ellerinden geleni yapan personel tarafından muhafaza edildi. Bu ciltlerin bazıları Bağımsızlık öncesine kadar uzanıyor ve ayrıca buraya almak için geldiğim bir Shakespeare koleksiyonu da var. 10 yıldır buraya her geldiğimde,” dedi sık sık ziyaretçi olan Harry: “Bu kitapları gördüğümde, yardım için ağlıyorlarmış gibi hissediyorum.”
Ancak kitapların ve kitapseverlerin çığlıkları henüz duyulmadı. Yazar Rajesh Joshi şunları söyledi: “Kütüphanenin yönetimi Urdu Akademisi’ne devredilmeli veya merkezi kütüphane olarak adlandırılmalıdır. İkbal Kütüphanesi önemlidir ve korunması acildir.”
Kütüphanede çalışan gönüllüler seçilmiş temsilcilerle temasa geçtiklerini ancak sonuç alamadıklarını söylüyor. Bir gönüllü, “Bu konuya dikkatlerini çekmek için Milletvekili Alok Sharma ve Bakan Krishna Gaur’un ofisiyle defalarca temasa geçtik, ancak seçim sezonuyla meşguldüler ve herhangi bir yanıt alamadık” dedi.
NDTV defalarca yapılan girişimlere rağmen milletvekili ve bakanla iletişime geçemedi.
