Kategori: Genel

Muhalefet birçok biçimde olabilir. Tek bir görüntünün muhalefeti silahlı direnişten daha güçlü bir şekilde gösterebildiği zamanlar vardır. Geçen hafta sosyal medyada böyle bir fotoğraf viral oldu. Bu, Tahran’daki İslami Azad Üniversitesi’ndeki genç bir kadının iç çamaşırlarıyla meydan okurcasına yürüdüğü bir videoydu. Uzun saçları açık ve kollarını çelik gibi bir hareketle kavuşturmuş, aynı zamanda çıplak vücudunu da koruyor.

Kadın, başörtüsünü düzgün takmadığı için İran ahlak polisi tarafından tutuklandı. Görgü tanıklarının ifadesine göre şiddete maruz kaldılar ve protesto etmek için kıyafetlerini çıkarıp iç çamaşırlarıyla dolaştılar. Cesur, dramatik ve bazı açılardan umutsuz olan bu eylemi, İranlı kadınların, başlarını ve kıyafetlerini örtmelerini gerektiren, ülkenin katı teokratik rejimi tarafından kendilerine dayatılan gerici ve baskıcı kıyafet kurallarına karşı süregelen mücadelesinin keskin bir hatırlatıcısıydı. Bol giysiler giyin.

Daha sonra polis, Azad Üniversitesi’nde okuyan genç kadının etrafını sararak onu bilinmeyen bir yere götürdü. Bir İran gazetesi onun bir psikiyatri hastanesine nakledildiğini bildirdi. Yetkililer onun akıl hastası olduğunu söyledi.

“Çılgın” kadın.

“Deli” tabi ki erkek egemen bir toplumun, açık sözlü, kadın cinsinin nasıl davranması gerektiğine dair fikirlerine uymayan ve her şeyden önce kadına hakaret etmek için rutin olarak kullandığı eski, modası geçmiş bir tanımdır. erkeklerle eşit haklar (Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak yeni seçilen Donald Trump, bu terimi buna karşı çıkan kadınlara karşı düzenli olarak kullanıyor.) Dolayısıyla İran İslam Cumhuriyeti gibi kadın düşmanı bir rejimin, genç bir kadının cesur protestosunu onu dengesiz olarak etiketleyerek küçümsemeye çalışması şaşırtıcı değil.

İran’da, İslam din adamlarının iktidara geldiği 1979 devriminden sonra kadınlar için zorunlu başörtüsü yürürlüğe girdi. O tarihten bu yana bu yasa, ülkenin ahlak polisi tarafından acımasızca uygulandı. İhlal edenler tutuklanabilir, dövülebilir, para cezasına çarptırılabilir, hapsedilebilir veya İslami başörtüsü takmanın erdemlerini kendilerine aşılamaları gereken “yeniden eğitim” merkezlerine götürülebilir.

Mahsa Amini’nin ölümü

Ancak İranlı kadınlar, otoriter devletin, aslında hayatlarının kontrolü anlamına gelen, vücutlarını kontrol etmeye yönelik iğrenç girişimine sürekli olarak direndiler. 2022’de, 22 yaşındaki Mahsa Amini adlı kadının başörtüsünü doğru şekilde takmadığı için ahlak polisi tarafından tutuklanıp saldırıya uğramasıyla, katı kıyafet kuralları ve onları ikinci sınıf vatandaş yapan yasalara duydukları öfke daha da arttı. . Amini üç gün sonra aldığı yaralardan dolayı öldü.

Amini’nin ölümüne duyulan öfke kitlesel protestolara yol açtı; birçok kadın saçlarını keserek ve başörtüsünü bırakarak meydan okumasını gösterdi. “Kadın, Hayat, Özgürlük” sloganları sadece yurt çapında değil, tüm dünyada yankı buldu. İnsan hakları grupları, protestolar sırasında İran kolluk kuvvetleri tarafından 500’den fazla kişinin öldürüldüğünü ve binlerce kişinin tutuklandığını söylüyor.

İran’da kadınların boyunduruk altına alınması kendini başka şekillerde de gösteriyor; çocuk evliliklerine izin vermek, boşanmaya erişimlerini kısıtlamak, çocuk velayeti vb. İranlı kadınlar, Afganistan hariç Ortadoğu’daki diğer Müslüman ülkelerdeki kadınlar arasında en düşük istihdam oranına sahip. Dünya Bankası verilerine göre İranlı kadınların işgücüne katılım oranı 2020’de %19’du; örneğin Katar’da %51,8 veya Umman’da %30,5 (2019 itibarıyla). İnsani gelişme açısından bir bedel ödemeden nüfusun yarısının insan haklarını kısıtlayamazsınız.

Trump’ın uğursuz dönüşü

Ancak kadınların bedenlerini kontrol etme ve seçme özgürlüklerini sınırlama dürtüsü ortaçağ teokrasileriyle sınırlı değil. Hindistan’ın geniş kesimlerindeki kadınlar, ne giyecekleri, ne kadar çalışacakları, kimi sevecekleri ya da evlenecekleri, çalışacakları ya da evlenecekleri gibi konularda seçim özgürlüklerinin ayaklar altına alındığını görüyorlar. Neresi Çalışmak için. Tevazu kurallarına karşı gelen kadınları izleyen ve tutuklayan bir ahlak polisi ekibimiz olmayabilir, ancak gerçek şu ki kadınlarımızın çoğunun bedenleri üzerinde çok az kontrolü var. Bedenleri sosyal ve ailevi emirler tarafından kontrol ediliyor, cinsel şiddet korkusu tarafından kontrol ediliyor, utanılma korkusu tarafından kontrol ediliyor, onlarla kendi isteğiyle evlenen babalar tarafından kontrol ediliyor, ne zaman ve kaç çocuk sahibi olacağına karar veren kocalar tarafından kontrol ediliyor. Ya da eşlerini dövmenin ilahi hakları olduğunu düşünenler.

Üzücü gerçek şu ki, kadınların bedenleri üzerinde eşit hak ve özgürlüğü güvence altına almak için çetin mücadeleler verdiği ülkelerde bile endişe verici bir düşüş yaşanıyor. 2022’de ABD Yüksek Mahkemesinin muhafazakar çoğunluğu dönüm noktası niteliğindeki kararı bozdu Roe v. Wade Amerikalı kadınlara kürtaj hakkı veren 1973 kararı. Bu, çarpıcı bir revizyonizm eylemiydi, kadınların üreme haklarına yıkıcı bir darbeydi ve kadınları bedenleri ve yaşamları üzerindeki kontrolden vazgeçmeye zorlayan kurumsal bir hamleydi.

Eski bir baskı hikayesi

Artık ABD, Trump’ın yeniden iktidara gelmesi yönünde oy kullandığına göre, muhafazakar gündemin daha da sertleşeceği düşünülebilir. Bir sonraki Trump yönetiminin kürtajı ülke çapında yasaklaması veya kadınların doğum kontrolü, üreme sağlığı ve tabii ki kürtaja erişimini daha da kısıtlaması bekleniyor.

Bu nefretin sonunu ne zaman göreceğiz? Bu içgüdü neden toplumda bu kadar kökleşmiş durumda ki, her seferinde yok edildiği ve kadınların özgürleştiği hissedildiğinde geri geliyor ve yeniden yeşeriyor? Devlet neden kadınların çocuk doğurma ya da giyimle ilgili kararlarını belirleme hakkını kendisine veriyor? Binlerce yıllık bu baskı öyküsünün cesaret verici yanı da kadınların asla pes etmemesidir. Mücadeleye devam edecekler. Tahran’daki genç kadın da kadınları kontrol etme ve gizleme çabalarına karşı iç çamaşırlarıyla ayakta durarak vücudunu yakıcı bir direniş sembolüne dönüştürerek direndi.

(Shuma Raha, gazeteci ve yazar)

Yasal Uyarı: Bunlar yazarın kişisel görüşleridir