Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump geçen Nisan ayında 34 suçlamayla suçlanmıştı. Bu suçlamalar, bir program kapsamında ticari kayıtlarda tahrifat yapmaktan, bir porno oyuncusuna gizlice ödeme yaparak 2016 seçimlerini yasadışı bir şekilde etkilemeye kadar uzanıyordu. Bu iddiaların ciddi niteliğine rağmen Trump hapse atılmadı; en azından henüz. Şimdi birkaç saat sonra ABD seçimleri yaklaşırken bu senaryo, Amerikan siyasi tarihinin bir başka figürünü akıllara getiriyor. Tüm kampanya duruşmasını hapishaneden yürüten bir adam.
1920 Amerikan seçimlerinde Eugene V. Sosyalist Parti’nin başkan adayı Debs, seçim kampanyasına hiç katılmadan yaklaşık bir milyon oy aldı. Debs, tüm seçim kampanyasını Atlanta, Georgia’daki bir federal hapishaneden yürüttü. İsyan suçundan on yıl hapis cezasını çekiyordu.
Kendisi, ABD’nin Birinci Dünya Savaşı’na katılımına karşı çıkması ve ifade özgürlüğünü ve hükümeti eleştirmeyi yasaklayan bir yasa olan 1918 İsyan Yasası’na karşı çıkması nedeniyle suçlanmıştı. Hapis cezasına rağmen Debs, partisi tarafından cumhurbaşkanına aday gösterildi ve kampanyası istisnai koşullar altında yürütüldü.
Debs’in işçi aktivizmi ve siyasi katılım konusunda uzun bir geçmişi vardı; 1900 ile 1912 yılları arasında dört kez başkanlığa aday oldu ve bu süre zarfında 1912’de yaklaşık bir milyon oy aldı. Onun savaş karşıtı duruşu ve sosyal adalete olan bağlılığı birçok Amerikalıda yankı uyandırdı. 1920’de Sosyalist Parti onu yeniden aday gösterdiğinde, “Hükümlü 9653” unvanını taşıyordu; bu, onu destekçilerinden mahrum bırakmadı.
Kampanya sırasında Debs, rakiplerinin “ön sundurma” kampanya tarzına yanıt olarak “ön hücre” kampanyası adını verdiği kampanyayı yürüttü. 29 Mayıs 1920’de haber kameraları, adaylığını resmen bildirmek üzere hapishaneye gelen Sosyalist Parti heyetini kaydetti. Ülke genelindeki sinema salonlarında yayılan görüntüler, Debs’in adaylığını kabul ettiğini gösteriyordu.
Zorlu rakiplerle (Warren G. Harding ve James M. Cox) karşı karşıya gelmesine rağmen Debbs, esir tutulmasına rağmen 913.693 oy almayı başardı; bu, halk oylarının yaklaşık %3,4’üydü. Kampanyası sosyal adalet sorunlarına ve savaş karşıtı harekete dikkat çekti.
Seçimden sonra kamuoyu Debs lehine değişmeye başladı. Başkan Wilson’dan af alamamasına rağmen, Başkan Harding sonunda 1921 Noel Günü’nde cezasını hafifletti.