Suriyeli isyancıların Esad rejimini devirmesi Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşı nasıl etkileyebilir?

Moskova:

Suriye’deki elli yıllık Baas yönetimi, Pazar günü İslamcıların önderliğindeki muhalif savaşçıların Şam’ın kontrolünü ele geçirdiklerini ilan etmesi ve Başkan Beşar Esad’ın kaçmasına yol açmasıyla sona erdi. Saldırı, küresel paydaşların Suriye’nin düşüşünün Rusya-Ukrayna savaşı da dahil olmak üzere devam eden çatışmalar üzerindeki jeopolitik etkisini düşünmesine neden oldu.

Ukrayna, Cumhurbaşkanı Esad’ın ayrıldığı iddiasının ardından, Rusya’nın müttefiki Suriye’nin isyancı grupların saldırısı karşısında çökmesinin, Moskova’nın iki cephede savaşamayacağını gösterdiğini söyledi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hiorhiy Tykhy gazetecilere verdiği demeçte, “Rusya’nın iki cephede savaşamayacağını görebiliyoruz; bu, Suriye’deki olaylardan açıkça görülüyor” diyerek, Kiev’in oradaki çatışmalara karıştığı iddiasını yineledi.

Tykhi, Esad’ın bir diğer müttefiki olan İran’ın, Ukrayna’nın Tahran’ın terörist gruplar olarak tanımladığı grupları desteklediği yönündeki suçlamalarına ilişkin bir soruyu yanıtladı. Sözcü, “Ukrayna, Suriye’de kötüleşen güvenlik durumuna sözde katılımımızla ilgili her türlü suçlamayı kategorik ve kararlı bir şekilde reddediyor” dedi.

Tikhi, “Rusya’nın Ukrayna’da uğradığı ağır kayıplar, Moskova’nın kuvvetlerinin ve teçhizatının çoğunu Suriye’den çekmesine ve müttefikini gerekli destekten mahrum bırakmasına neden oldu.” dedi.

Suriye’nin düşüşü

Yaklaşık on yıl önce Suriye’deki çatışmaların en yoğun yaşandığı dönemde Halep, hükümet kontrolündeki güçlerle isyancı güçler arasındaki savaşın ön saflarında yer alıyordu. Ancak Rus hava kuvvetleri ve Lübnan merkezli Hizbullah silahlı grubunun yardımıyla Başkan Beşar Esad, 2016 yılı sonuna kadar Halep’in tamamının kontrolünü yeniden ele geçirmeyi başardı. O tarihten bu yana Suriye’deki çatışma büyük ölçüde durağan kaldı. isyancılarla birlikte. Büyük ölçüde Halep Valiliği’nin bitişiğindeki İdlib Valiliği ile sınırlı.

Ancak, yıllar önce donmuş cephe hatlarının gerisinde kalan Suriyeli isyancılar, 13 yıl önce Başkan Esad’a karşı isyanın iç savaşa dönüşmesinden bu yana her iki tarafta da savaş alanında en hızlı ilerlemeyi sağlamak için yola çıktı.

Reuters’a konuşan iki üst düzey ordu yetkilisi, her türlü muhalefeti ezen Esad’ın Pazar günü erken saatlerde Şam’ı hava yoluyla bilinmeyen bir yere bıraktığını, muhalif savaşçıların ise ordunun konuşlandığına dair herhangi bir işaret olmadan başkente girdiklerini söyledi.

Muhalefet grupları yaptıkları açıklamada, “Baas yönetimi altında 50 yıl süren baskı ve 13 yıl süren suç, zorbalık ve yerinden edilmenin ardından… bugün bu karanlık dönemin sona erdiğini ve Suriye için yeni bir dönemin başladığını duyuruyoruz.” kablo.

Ancak Suriye ordusu daha sonra Hama ve Humus gibi ana şehirlerde ve Dera kırsalında “terörist gruplara” karşı operasyonların sürdüğünü açıkladı.

Suriye’deki olayların hızı Arap başkentlerini şaşırttı ve yeni bir bölgesel istikrarsızlık dalgası korkusunu artırdı. Silahlı muhalif güçlerin, Ukrayna, Lübnan ve Orta Doğu’da yakın zamanda yaşanan savaşlar nedeniyle güç dengesinde meydana gelen değişimden yararlandığı açıktır.

İsrail’in Gazze ve Lübnan’da başlattığı savaş, başta Hizbullah olmak üzere Esad’ın müttefiki olan sözde İran direniş eksenine büyük zarar verdi. Bu arada Suriye’deki bir diğer paydaş olan Rusya’nın Ukrayna’daki çatışmalardan rahatsız olması Esad rejiminin savunulmasını zorlaştırıyor.

Rusya’nın Suriye’deki payı

Suriye’deki isyancıların ilerleyişi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en büyük başarılarından biri olan Beşar Esad rejimini kurtarmak için 2015’te yaptığı askeri müdahaleyi tehdit ediyor. Esad’ın Suriye’deki kontrolünün sona ermesi, yalnızca Rusya’nın prestijini değil, aynı zamanda Doğu Akdeniz bölgesindeki askeri dayanak noktasını da (her ikisi de 49 yıllığına kiralanan kuzeydeki Tartus deniz üssü ve Hmeimim hava üssü) tehdit ediyor. Washington Post’un yayınladığı bir rapora göre Rusya, rejimi kurtarmak için müdahale ediyor.

Moskova, bu üsleri kırılgan Esad rejimini korumak için kullanmanın yanı sıra, askeri gücünü Doğu Akdeniz’e yansıtarak ve hayati bölgesel çıkarları olan küresel bir güç rolünü üstlenerek Amerikan üstünlüğüne meydan okumak için de kullandı.

Ancak Rusya şu anda Ukrayna’ya karşı savaşıyla meşgul. Britanya Savunma Bakanlığı’nın tahminlerine göre Kasım ayı, günde ortalama 1.500 kişinin öldürüldüğü veya yaralandığı Kasım ayı, Moskova güçleri için savaşın şu ana kadarki en maliyetli ayı oldu. Rusya, geçen ağustos ayından bu yana Ukrayna’nın kendi topraklarına saldırısıyla karşı karşıya ve şimdi de Kuzey Kore askerlerinin yardımıyla bölgeyi sınır dışı etmeye çalışıyor.

Şimdi, Suriye’nin düştüğüne dair raporların ortasında Rusya, Hmeimim ve Tartus üslerinin kontrolünü kaybetme riskiyle karşı karşıya.

Suriye’nin düşmesi Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını nasıl etkileyebilir?

Kiev Independent gazetesinin haberine göre, Orta Doğu Enstitüsü’nün Suriye işleri uzmanı Charles Lister, Ukrayna’ya karşı savaş sırasında bile Moskova’nın askeri varlığını hiçbir zaman azaltmadığını söyledi. Ancak Suriye’deki Rus subaylarının kalitesi düştü.

Lawfare hakkında konuşan Trump şunları söyledi: “Rusya, Ukrayna’daki savaştan önce yaptıklarıyla aynı coğrafi genişlikte Suriye üzerinde aynı sayıda sorti gerçekleştirdi.”

Ancak değişen şu ki Rusya, geçmişte Kremlin’in Suriye’deki çıkarlarının korunmasında önemli rol oynayan Wagner Grubu’na artık güvenemez. The Interpreter’ın haberine göre, Ukrayna’ya bulaşan Rusya’nın Orta Doğu ülkesindeki askeri birliğine de ciddi takviye göndermeye gücü yetmiyor.

Ukrayna’nın işgalinin ardından Kremlin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’ndeki (KGAÖ) müttefiklerinin çoğunu kaybetti. Esad rejiminin sonu Rusya’nın da Suriye’yi kaybetmesi anlamına gelebilir ve Kremlin’i Lazkiye bölgesindeki Hmeimim hava üssünü ve Tartus’taki deniz tesisini kapatmaya zorlayabilir.

Savaşın son iki yılında Moskova, Pantsir füze sistemleri de dahil olmak üzere Suriye’den Ukrayna’ya silahları yeniden konuşlandırdı. Suriye’deki askeri ve siyasi zayıflığının açığa çıkması, Rusya’nın Ukrayna’yı çevreleyen olası müzakerelerdeki nüfuzunu zayıflatabilir.

Euronews’in bir raporuna göre, Halep’in düşmesi Kremlin’i askeri genişleme riskiyle karşı karşıya bıraktı ve ülkedeki rakip askeri hedefler nedeniyle İran’la olan ittifakını baskı altına aldı.

Bu nedenle Rusya, Ankara ile Şam arasındaki diyaloğu teşvik etme konusunda istekli ve üçlü müzakerelerin başlatılması yönünde diplomatik çaba sarf ediyor.