Büyük Buldozer kararının ardından Yüksek Mahkeme çete yasasını değerlendiriyor

Yeni Delhi:

Yüksek Mahkeme, 1986 tarihli Uttar Pradesh Çeteleri ve Anti-Sosyal Faaliyetler (Önleme) Yasası’nın anayasal geçerliliğini incelemeyi kabul etti. Bu, aynı mahkemenin sanık kişilerle ilişkili mülklerin yasa dışı yıkımını yasaklayan ülke çapındaki yönergeleri yayınlamasından sadece 16 gün sonra geldi.

Yargıçlar BR Gavai ve KV Viswanathan’dan oluşan bir heyet, avukat Ansar Ahmed Chaudhary aracılığıyla sunulan dilekçeye yanıt olarak Uttar Pradesh hükümetine bir bildirim yayınladı. Dilekçe, dava kaydı, mülke el konulması, soruşturma ve yargılamayı düzenleyen 2021 Yönetmeliği kapsamındaki Kanun’un 3, 12 ve 14. Maddelerine itiraz ediyor.

Dilekçede, yasanın hükümete şikâyetçi, savcı ve hakim gibi davranma olanağı vererek temel hakları ihlal ettiği ileri sürülüyor. Tartışmalı hükümler arasında yer alan Kural 22, tek bir fiil veya ihmal nedeniyle FIR başvurusu yapılmasına izin vererek sanığın sabıka geçmişini önemsiz kılıyor. Dilekçede bunun yasal süreci baltaladığı ve Anayasa’nın 20(2) maddesi kapsamındaki korumaları ihlal ettiği iddia ediliyor.

Dilekçede, yasa hükümlerinin aynı zamanda hükümete, yeterli yargı denetimi olmadan mülklerin tamamına el koyma olanağı tanıdığı da eklendi.

Yüksek Mahkeme, buldozerlerin kötüye kullanılmasına ilişkin 13 Kasım kararında, sanıkların mülklerinin yıkımında idari aşırılığın hukukun üstünlüğü ilkelerini ihlal ettiğini söyledi.

Bir yürütme organı, özellikle yasal süreç takip edilmeden, bir bireyin mülkünü yıkarak cezalandırma konusunda hakim olarak hareket edemez. Mahkeme bu tür önlemlerin keyfi ve anayasaya aykırı olduğunu kaydetti. Mahkeme, yargılama olmaksızın cezalandırıcı yıkımların, “güçlü olanın haklı olduğu” “kanunsuz devlet işlerini” anımsattığını söyledi.

Heyet, “Yalnızca suçlamalara dayanarak, yürütmenin söz konusu sanık kişinin mülkünü/mülklerini kanuni süreci takip etmeden yıkması halinde, bu hukukun üstünlüğünün temel ilkesine aykırı olacaktır ve buna izin verilemez.” dedi. 95 sayfalık kararında.

“Yürütme hakim olup, sanığın suçlu olduğuna karar vererek onu konutunu/işyerini/mülkünü yıkarak cezalandıramaz. Yürütmenin böyle bir eylemi onun sınırlarının ihlali olur” dedi.

Yüksek Mahkeme heyeti, “sanığın mahkemede kanıtlanmadıkça suçlu olmadığı” ilkesinin her türlü hukuk sisteminin temeli olduğunu söyledi.