Yargının üniversite sisteminde özel bir rolü yoktur. DY Chandrachud açıklıyor

Hindistan’ın eski Başyargıcı DY Chandrachud, geçen yıl Merkezin incelemesine giren karmaşık bir süreç olan Yüksek Mahkeme ve Yüksek Mahkeme’ye yargıçları atayan kolej sistemiyle ilgili yanlış anlaşılmaları gidermeye çalıştı.

NDTV’nin Samvidhan@75 toplantısında konuşan Yargıç Chandrachud, son günlerde tartışma konusu haline gelen yürütme ve yargı arasındaki kuvvetler ayrılığından da bahsetti.

Yargıçları atama sisteminin çok hassas ve çok katmanlı olduğunu ve yargının BT’de münhasır bir rolü olmadığını söyledi ve Yüksek Mahkemenin randevuları kendi başına kesinleştirmediğini açıkladı.

Collegium sisteminin, federal sistemdeki sorumluluğu hükümete değil, eyaletin farklı düzeylerine devrettiğini savundu. Yüksek mahkemeleri içerir ve eyalet ve merkezi yürütme yetkililerinin ötesine geçer. Sadece Merkez ve istihbarat teşkilatları değil, hatta başbakanlar ve valiler de girdilerini gönderiyor ve bunlar toplanıp nihai tavsiye için Yüksek Mahkeme’ye gönderiliyor.

Yargıtay’ın, hakimlerin atanmasına ilişkin, hakimlerin kıdemi ve dürüstlüğü ile farklı bölge ve sınıfları temsil etme gerekliliği de dahil olmak üzere bir dizi kural yayınladığına dikkat çekti.

Oku | ‘Yargıçlar eğitilmelidir’: DY Chandrachud sosyal medya trollemesi hakkında

Süreçte şeffaflık olmadığı iddiası sorulduğunda bununla ilgili risklerin altını çizdi. Sürecin hakimlerin yaşamları ve kariyerleri ile ilgili olduğunu belirterek, bir hakimi atamanın tüm nedenlerinin kamu malı konulması durumunda, gelecekte yargıç olarak hizmet etme yeteneklerini etkileyeceğini söyledi.

“Şeffaflık sürecinde, tedavi etmeye çalıştığımız hastalıktan daha kötü bir çözüm bulmamalıyız. Sonuçta insanların hayatları ve kariyerleriyle uğraşıyorsunuz. Şeffaflık, objektiflik ve şeffaflığı korumak arasında hassas bir denge olmalı. ” dedi Yargıç Chandrachud.

Yargıtay’dan tavsiye geldiğinde orada görev yapan Yargıtay hakimlerinin de görüşünün alındığını sözlerine ekledi.

Hükümet ile mahkemeler arasındaki güçler ayrılığı da Yargıç Chandrachud’un bahsettiği bir diğer konu. Bu prensibin bazen baskı altında olduğunu kabul etti ve aynı zamanda değişen sürelerin modern çözümler gerektirdiğini belirtti.

Kuvvetler ayrılığı ilkesi, kanunların oluşturulmasının Yasama Konseyi tarafından üstlenileceğini, yürütme organının bunların uygulanmasından sorumlu olacağını, yargının kanunları yorumlayıp uyuşmazlıkları çözeceğini öngörmektedir.

Oku | ‘Her zaman istikrarlı, her zaman tutarlı’: DY Chandrachud emekli kriketçiyi anıyor

Eski baş yargıç, bu konudaki kilit alanın politika oluşturma olduğunu ve politikaların yokluğunda mahkemelerin müdahale etmesi gerektiğini söyledi. Yüksek Mahkeme’nin işyerinde cinsel tacize ilişkin yönergeler belirlediğini ve bunların Parlamento bir yasa çıkarıncaya kadar yürürlükte olduğunu belirtti.

Mahkemelerin müdahale etmesi gereken yasanın yetersiz uygulanmasından dolayı da sorunların ortaya çıkabileceğini ekledi.

“Bunun siyasi bir mesele olduğunu söyleyebilirsiniz, ister okulların kapatılması olsun ister Delhi’de kamyonlara izin verilmesi olsun. Ancak bu tamamen siyasi meseleler olmasının yanı sıra temel haklarla ilgili endişeleri de artırıyor. Bu anlamda mahkemeler her durumda kenara çekilip şunu söyleyemez. Hakim ekledi: “Temel haklar konusunda karar veremediğimiz siyasi bir konu. Mahkemeler Anayasa gereği müdahale etmekle yükümlüdür.”

Ayrıca, düzenleyici kurumların mahkemelerin temel işlevini (özel sektördeki anlaşmazlıkları karara bağlamak) nasıl devraldığının da altını çizdi ve bunun geleneksel kuvvetler ayrılığı fikrinden bir değişiklik olduğunu söyledi.

“Demokrasinin temel kavramı olan kuvvetler ayrılığının toplumumuzda canlı ve iyi bir şekilde var olduğunu ancak değişikliklerin, içinde yaşadığımız modern çağın karmaşıklıkları nedeniyle meydana geldiğini” vurguladı.

Yargıç DY Chandrachud, 10 Kasım 2024’te sona eren iki yıllık bir süre boyunca Hindistan Baş Yargıç olarak görev yaptı.