Tek bir hücre “öğrenebilir”: Bir çalışma

Yeni Delhi:

Yeni bir çalışma, insan vücudunu oluşturan hücreler gibi hücrelerin, daha önce kuşlar ve memeliler de dahil olmak üzere beyni olan karmaşık organizmalarla sınırlı olduğu düşünülen bir şeyi “öğrenme” yeteneğine sahip olabileceğini öne sürüyor.

Alışkanlık, bir kişinin belirli bir uyarana verdiği tepkinin tekrarlanan maruz kalmayla azaldığı basit bir öğrenme şeklidir. Kişi, saatin tik takları gibi çok sık gerçekleşen şeyleri görmezden gelmeyi bu şekilde öğrenir. Alışkanlık aynı zamanda insanların korkularıyla yüzleşmelerine de yardımcı olabilir.

Harvard Üniversitesi’ndeki araştırmacıların liderliğindeki araştırmacılar, çalışmanın, amip gibi tek hücreli organizmaların ve insan vücudundaki hücrelerin bile, beyinleri ve sinir sistemleri olan karmaşık organizmalarda görülene benzer alışkanlıklar gösterebildiğine dair “ilginç kanıtlar” sağladığını söyledi. Tıp Fakültesi, Amerika Birleşik Devletleri ve Genom Düzenleme Merkezi, İspanya.

Current Biology dergisinde yayınlanan bulguların, bu alanda küçük ama giderek artan kanıtlara katkıda bulunduğunu ve yaşamın en temel düzeylerinde öğrenme ve hafızanın nasıl çalıştığına dair anlayışımızı derinleştirdiğini söylediler.

“Bu keşif bizim için yeni ve heyecan verici bir gizemin kapısını aralıyor: Beyni olmayan hücreler bu kadar karmaşık bir şeyi nasıl yönetebilir?” Harvard Tıp Fakültesi’nde sistem biyolojisi doçenti olan baş araştırmacı Jeremy Gunawardena dedi.

Gunawardena’nın ekibi daha önce, hoş olmayan durumlarla karşı karşıya kalan hayvanlarda gözlemlenene benzer şekilde, tek hücreli kirpiklerin kaçınma davranışı sergilediğini belgelemişti. Siliat, hareket etmek ve yemek yemek için yüzeyindeki tüyleri kullanır.

Araştırmacılar, sonuçların tek bir hücrenin şu anda takdir edilenden daha karmaşık davranışlar sergileyebildiğini gösterdiğini söyledi.

Araştırma için araştırmacılar, siliatlar ve memeli hücrelerindeki moleküllerin farklı uyarı türlerine veya fiziksel veya davranışsal değişikliğe yol açan bir şeye nasıl tepki verdiğini analiz etmek için bilgisayar modellerini kullandılar.

Hayvan beyinlerinde yaygın olarak görülen alışkanlık özelliklerini gösteren dört molekül ağı buldular. Her moleküler ağın, çevreden öğrenilen bilgileri yakalayan iki tür “bellek” depolamasına sahip olduğu bulunmuştur.

Dahası, araştırmacılar bir hafıza biçiminin diğerine göre çok daha hızlı bozulduğunu, yani alışma için gerekli bir amnezi biçiminin olduğunu buldular.

Eğer tek hücreler “hatırlayabiliyorsa”, bunun aynı zamanda kanser hücrelerinin kemoterapiye karşı nasıl direnç geliştirdiğini veya bakterilerin antibiyotiklere nasıl dirençli hale geldiğini (hücrelerin çevrelerinden “öğrendiği” durumları) açıklamaya da yardımcı olabileceğini söylediler.

Ancak ekip, bu olasılıkların gerçek dünyadaki biyolojik veriler kullanılarak araştırılması gerektiğini söyledi.

(Başlık dışında bu hikaye NDTV personeli tarafından düzenlenmemiştir ve ortak bir yayından yayınlanmıştır.)