BM iklim projesi, COP29’da yoksul ülkelere yönelik finansman konusunda derin bir uçurum olduğunu gösteriyor

Bakü:

Çarşamba günü yayınlanan BM iklim anlaşmasının yeni taslağı, yoksul ülkeler için geniş kapsamlı kaynak yaratma seçenekleri sunuyor ve Bakü’deki COP29 görüşmelerinde zorlu müzakerelerin devam ettiğinin sinyalini veriyor.

Gelişmekte olan ülkelerde iklim eylemi için fonların artırılmasına yönelik yeni bir anlaşmaya varılması, Azerbaycan’daki zirvedeki müzakerecilerin en önemli önceliği oldu.

Ancak bu oldukça tartışmalı bir konu ve yılın büyük bölümünde neredeyse 200 ülkeden müzakerecilerden fikir birliği elde edilemedi.

Uzun zamandır beklenen iklim finansmanı anlaşmasının son taslağına göre, gelişmekte olan ülkelerin çoğu, zengin ülkelerin yıllık en az 1,3 trilyon dolarlık taahhütte bulunmasını tercih edecek.

Bu rakam, aralarında Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Japonya’nın da bulunduğu küçük bir grup gelişmiş ülkenin şu anda ödediği 100 milyar doların on katından fazladır.

Bazı bağışçılar, ülke içinde ekonomik ve siyasi baskılarla karşı karşıya kaldıkları bir dönemde bütçelerinden büyük miktarda yeni kamu fonu sağlama konusunda isteksiz davranıyor.

Gelişmekte olan bir ülkeden bir baş müzakereci AFP’ye “Seçmenlerini ikna etmek onların sorumluluğundadır” dedi.

Taslağın daha önceki bir versiyonu, önerilen şartların zengin ülkeler için fazla avantajlı olduğunu düşünen gelişmekte olan ülkeler tarafından doğrudan reddedilmişti.

Üç seçenek

Yeni başvurular davet edildi ve yeni belge üç genel pozisyonu özetlemektedir.

Birincisi, şimdiye kadar iklim değişikliğinden büyük ölçüde sorumlu olan zengin, sanayileşmiş ülkelerin bütçelerinden ödeme yaptığını söylüyor.

İkinci seçenek, gelişmiş ülkelerin en büyük talebi olan yükü diğer ülkelerin paylaşmasını öngörürken, üçüncü seçenek ise ikisinin birleşimini öneriyor.

Çoğunluğu Afrika’dan olmak üzere en az gelişmiş ülkelerden oluşan bir grup, 220 milyar dolar talep ederken, yükselen deniz seviyelerinin tehdidi altında olan küçük ada devletleri ise 39 milyar dolar talep ediyor.

Brezilya Çevre Bakanı Marina Silva, “bu kaynakların trilyonlarca kamu ve özel fon aralığında olması gerektiği konusunda bir yakınlaşma var” dedi.

Bir diğer Brezilyalı yetkili Andre Correa do Lago ise zengin ülkelerin müzakere taktiklerini eleştirdi.

Gazetecilere verdiği demeçte, “Gelişmiş ülkelerin devam eden müzakere kurallarına gerektiği gibi yanıt vermek yerine tartışmanın gidişatını değiştirdiğine inanıyoruz.”

Bir STK olan Global Citizen’den Frederic Ruder, taslağın toplu ödeme üzerinde anlaşmaya varmak için “daha gerçekçi seçenekler” ve en yoksul ve en savunmasız ülkeler için “özel hedefler” önerdiğini söyledi.

AFP’ye verdiği demeçte, “Maalesef bu kesinlik arayışı burada bitiyor” dedi ve ekledi: “İklim finansmanını neyin oluşturduğunu net bir şekilde tanımlamayı ve yakın ve şeffaf izlemeyi sağlamayı amaçlayan teklifler hala yetersiz.”

Bir düşünce kuruluşu olan Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün direktörü David Waskow, en son 34 sayfalık taslağın masadaki tüm seçenekleri yansıttığını söyledi.

“Müzakerecilerin artık bakanların önümüzdeki hafta uğraşmak zorunda kalacağı bazı önemli kararları daraltmak için çalışması gerekiyor” dedi.

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP29) 22 Kasım’a kadar sürecek, ancak iklim görüşmeleri genellikle ek zaman alıyor.

(Başlık dışında bu hikaye NDTV personeli tarafından düzenlenmemiştir ve ortak bir yayından yayınlanmıştır.)